Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował, że budynek przy ul. Gdańskiej 6 znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej, przeniesienie tablic nie było uzgadniane, a nowy właściciel miał przemyśleć sprawę planowanej rozbiórki budynku, w którym mieściły się więzienne cele.
16 sierpnia powiadomiliśmy, że z dawnej siedziby Gestapo i UB miasto zdejmie tablice upamiętniające, ponieważ budynek został sprzedany. Zburzono zabudowania na tyłach gmachu (areszt, spacerniak, bunkier – gdzie najprawdopodobniej mieścił się karcer).
Przypomnijmy – nieruchomość figuruje w Gminnej Ewidencji Zabytków, na terenie jest także stanowisko archeologiczne. Możliwe, że pod ziemią tkwią kości ofiar aparatu represji – IPN szuka informacji na ten temat.
Pytania dotyczące uzgodnień ratusza z nowym właścicielem dotyczących zdjęcia i przeniesienia tablic oraz rozbiórki budynków, cennych z historycznego punktu widzenia przesłaliśmy do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
Oto pełna treść odpowiedzi:
“Budynek położony przy ul. Gdańskiej 6 w Pabianicach jest obiektem zabytkowym ujętym w gminnej ewidencji zabytków. Ponadto zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego teren ograniczony ulicami: Piłsudskiego, Projektowaną (9KD-Z1/2), Widzewską, Pietrusińskiego, Warszawską, Kapliczną, Żwirki i Wigury, Konopną, Garncarską, Gdańską, Stary Rynek i Zamkową w Pabianicach przejętego uchwałą nr XXVIII/358/16 Rady Miejskiej w Pabianicach z dnia 15.09.2016 r., ww. budynek znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej. W czasie II Wojny Światowej w budynku mieściła się siedziba Gestapo, a po zakończeniu wojny został zaadaptowany na siedzibę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.
Tutejszy Organ nie uzgadniał zdjęcia/przeniesienia tablic pamiątkowych umieszczonych na elewacji frontowej przedmiotowego budynku. W 2019 roku do WUOZ w Łodzi wpłynęła do zaopiniowania wstępna koncepcja projektowa przebudowy, rozbudowy i nadbudowy istniejącego budynku zlokalizowanego przy ul. Gdańskiej 6 w Pabianicach. Po zapoznaniu się z przedłożoną dokumentacją ŁWKZ wstępnie dopuścił możliwość przebudowy, rozbudowy i nadbudowy przedmiotowego budynku. Jednocześnie ŁWKZ wskazał, że przed podjęciem prac budowlanych należy uzgodnić z tut. Organem wersję ostateczną projektu. Ponadto zalecono przeprowadzenie kwerendy archiwalnej dotyczącej budynku i przedłożenie jej do WUOZ w Łodzi. ŁWKZ poddał pod zastanowienie zamysł rozbiórki niższego budynku, w którym dawniej mieściły się cele dla więźniów. Zaznacza się, że przedmiotowa dokumentacja nie obejmowała zdjęcia/przeniesienia tablic pamiątkowych. Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków Aleksandra Stępień”.
Komentarz
“W tych murach Gestapo a od 1945 roku UB PRL więził i mordował najlepszych synów naszego narodu” informuje jedna z tablic. Druga przypomina o akcji odbicia więźniów w czerwcu 1945 roku “w tym miejscu”. Mam nadzieję, że władze miasta jeszcze dogadają się z nowym właścicielem i ufundowane przez pabianiczan tablice pozostaną na murze bądź np. na specjalnym cokole na chodniku tuż obok. Cele więzienne zostały już zburzone. Szkoda. Czytanie o tym, że były, to nie to samo, co możliwość naocznego zapoznania się z okrutną historią. Wyobraźmy sobie, że znikają budynki obozu Auschwitz-Birkenau…
Miasto sprzedało nieruchomość. Nie było pieniędzy na utrzymanie ani pomysłu na zagospodarowanie obiektu. Nie ma już części zabudowań. Wiszą jeszcze tablice na gmachu przy ulicy…
Magdalena Hodak