Odpowiedzi na pytania zadane podczas dyżuru ekspertów

Prezentujemy pytania i odpowiedzi z dyżuru ekspertów Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi 26.02.2021r. pod patronatem pabiaNICE.tv

Gdzie mogę przeczytać wyjaśnienia Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące zagadnień prawa pracy i bhp związanych z COVID-19?

– Wyjaśnienia Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące zagadnień prawa pracy i bhp związanych z Covid-19 znajdują się na stronie pip.gov.pl w zakładce Stop COVID-19 wyjaśnienia i wsparcie PIP.

Przedsiębiorca – zleceniodawca zawarł z zleceniobiorcą ustnie umowę zlecenie. Zleceniobiorca nie został dopuszczony do wykonania zlecenia z powodu stawienia się w miejscu wykonania zlecenia w stanie nietrzeźwym. Czy zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie?

– Umowę zlecenia podlega przepisom Kodeksu cywilnego. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Czynnością prawną jest np. zawarcie umowy. Co do zasady, wynagrodzenie przysługuje zleceniobiorcy dopiero po wykonaniu zlecenia (np. na podstawie przedłożonego przez niego rachunku). W opisanej sytuacji nie wykonano czynności, na które strony się umówiły.

Pracodawca – firma ochroniarska wezwała pracowników na spotkanie w dniu zaplanowanym dla nich jako dzień wolny od pracy. Jakie uprawnienia mają w tym przypadku pracownicy?

– Pracownikowi, który ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.

Czy pracodawca, który likwiduje działalność gospodarczą musi ten fakt zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy?

– Pracodawca likwidujący działalność gospodarczą nie musi informować o tym fakcie Państwowej Inspekcji Pracy. Informację te powinny być zawarte przez przedsiębiorcę np. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zacząłem chorować 15 stycznia 2021 r. i nadal jestem chory na dzień 26.02.2021 r., mam 35 lat oraz jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Za ile dni zwolnienia powinienem otrzymać wynagrodzenie od pracodawcy?

– Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby (pracownika, który nie ukończył 50 roku życia) trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia. Wynagrodzenie to oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca je pracodawca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Natomiast za czas niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego w/w pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Jestem zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, mam trzy lata do przejścia na emeryturę, czyli jestem szczególnie chroniony przed wypowiedzeniem. W jakich jednak sytuacjach pracodawca może mi czasowo polecić wykonywanie pracy innej niż określona w pisemnym zakresie obowiązków stanowiących integralną część mojej umowy o pracę?

– Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Czy pracownik może wnioskować o zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia?

– Pracownik może wnioskować o zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy będąc w okresie wypowiedzenia, jednak to pracodawca decyduje, czy wyrazi na to zgodę. Jeżeli pracodawca podejmie decyzję o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia do upływu okresu wypowiedzenia, powinno to być zakomunikowane pracownikowi wyraźnie i zapisane np. w wypowiedzeniu. Informacja o tym może stanowić również odrębny dokument, czy mail od pracodawcy.

Jakie przepisy i gdzie zawarte regulują na dzień 26.02.2021 r. pracę zdalną?

W dniu 26.02.2021 r. obowiązują przepisy dotyczące pracy zdalnej zawarte w art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568, 695,875, 1086 ze zm.) następującej treści:

„Art.  3.

1.  W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do funkcjonariuszy służb wymienionych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

3.  Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych.

4. Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca.

5.  Przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

6. Na polecenie pracodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania.

7.  Pracownik sporządza ewidencję wykonywanych czynności w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu, o którym mowa w ust. 6.

8. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.”

Czy pracownik powinien poinformować pracodawcę, że przebywa na zwolnieniu lekarskim wystawionym przez lekarza w formie elektronicznej?

– Zgodnie z § 1 rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (zwanej dalej r.s.u.n.p.) przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Nie ulega wątpliwości, że okolicznością, która w świetle przepisów prawa pracy usprawiedliwia nieobecność pracownika w pracy jest m. in. niezdolność do pracy wskutek choroby.
Z § 2 ust. 2 r.s.u.n.p. wynika, że w razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy, pracownik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Jeżeli więc pracownik stanie się niezdolny do pracy wskutek choroby, powinien niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o tym fakcie i przewidywanym okresie trwania tej niezdolności, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Powyższe obowiązuje zarówno pracownika, któremu zostało wystawione zaświadczenie lekarskie w formie pisemnej, jak i pracownika, któremu takie zaświadczenie zostało wystawione w formie elektronicznej.

Pracownik na podstawie prawomocnego wyroku sądowego opatrzonego tytułem wykonawczym ma płacić alimenty na dzieci. Czy są świadczenia, które w powyższym przypadku podlegają egzekucji w całości?

– Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

Komunikat

OIP w Łodzi informuje, że w związku z gwałtownie rozprzestrzeniającą się epidemią SARS-CoV-2, w celu zapobiegania i przeciwdziałania zarażeniom koronawirusem, od 19 października 2020 r. tymczasowo wstrzymano do odwołania udzielanie osobistych porad prawnych w siedzibach Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi oraz w jego oddziałach w Piotrkowie Trybunalskim, Sieradzu, Skierniewicach i Kutnie.

W celu uzyskania porady prawnej tylko w zakresie prawa pracy prosimy kontaktować się wyłącznie telefonicznie