Ratusz nie będzie walczył o pomnik Bojowników. Relikt PRL do szybkiej likwidacji

Jednym przeszkadza, innym nie, jeszcze inni nie widzą w nim nic zdrożnego. W tej chwili te głosy tracą już wpływ na rzeczywistość. Klamka zapadła. Pomnik Bojowników o Wyzwolenie Społeczne i Narodowe w ciągu 6 miesięcy zniknąć ma z przestrzeni publicznej miasta.

Po rozpatrzeniu odwołania ze strony Urzędu Miejskiego w Pabianicach Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Sportu utrzymał w mocy stanowisko wojewody łódzkiego nakazujące usunięcie z przestrzeni publicznej pomnika Bojowników o Wyzwolenie Społeczne i Narodowe jako propagującego komunizm. Interwencji w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym nie będzie.

– Ta decyzja dla nas zamyka sprawę kolizji prawnej pomiędzy ustawą o „ochronie zabytków” a ustawą „dekomunizacyjną”. W związku z tym pomnik powinien być rozebrany w ciągu 6 miesięcy – mówi prezydent Pabianic Grzegorz Mackiewicz.

Ponieważ pomnik nie został usunięty do 31 marca 2018 roku, koszta rozbiórki będzie musiało ponieść miasto (pieniędzy nie zwróci Skarb Państwa). Trudno określić, jakie to obecnie mogą być to kwoty. Niewykluczone, że uda się rozszerzyć przetarg na remont linii tramwajowej i zdemontować pomnik w jego rozszerzonych ramach.

Z przeprowadzonej inwentaryzacji budowlanej wynika, że „pomnik jest konstrukcją żelbetową monolityczną posadowioną na cokole stanowiącym bardzo masywną bryłę żelbetową”. Całkowita ilość betonu w konstrukcji stanowi ok. 188 m³.  Sąsiedztwo zabytków (kościół św. Mateusza, “zamek”), wyklucza zastosowanie klasycznych metod wyburzeniowych.

Historia w skrócie

Przypomnijmy – usunięcie pomnika Bojowników o Wyzwolenie Społeczne i Narodowe w terminie „ustawy dekomunizacyjnej” do 31 marca 2018 r. było niemożliwe, ponieważ obiekt figurował w wojewódzkiej ewidencji zabytków ruchomych, co – zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – rodziło odpowiedzialność karną z tytułu jego zniszczenia lub uszkodzenia. Ostatecznie został wykreślony z ewidencji. W związku z tą decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków prokuratura prowadziła postępowanie z zawiadomienia zarządu powiatowego SLD, zakończone odmową wszczęcia śledztwa. W październiku 2020 r. wojewoda łódzki nałożył na miasto obowiązek usunięcia pomnika ze Starego Runku i wyznaczył termin realizacji 6 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji.

***

Sprawa wyburzenia pomnika w kontekście dekomunizacji ma swoją bogatą historię i stała się przedmiotem szerokiej dyskusji. Zapraszamy do lektury naszych tekstów o pomniku  TUTAJ.