Pabianicka firma odnowiła zabytkowy walec

Stulatek wypiękniał i zmienił kolor. Teraz będzie tzw. zimnym eksponatem.

Do miniskansenu przy GDDKiA w Łodzi (ul. Irysowa 2) przekazany został po gruntownym remoncie zabytkowy walec parowy. Do lutego br. stulatek stacjonował w obwodzie drogowym w Dobroniu. Portal pabianice.tv uczestniczył w “odprawianiu” go do renowacji.

Tak w lutym wyglądał staruszek walec i jego załadunek:

Prace renowacyjne przeprowadziła firma “Remasz” z Pabianic. Objęły one: kompletny demontaż maszyny, czyszczenie wszystkich elementów za pomocą piaskowania (lub innych metod), uzupełnienie ubytków elementów metalowych i drewnianych, naprawę części uszkodzonych, skompletowanie brakujących detali, zabezpieczenie antykorozyjne i malowanie.

Walec składa się z kotła parowego, w którym wytwarza się sprężoną parę poprzez rozpalenie paleniska i napuszczenie wody do zbiorników. Wytworzone w ten sposób ciśnienie zasila silnik parowy. Ten przy udziale układu przeniesienia napędu zasila tylną oś pojazdu. Na podobnej zasadzie funkcjonowały powszechne w Polsce jeszcze do lat 90., a gdzieniegdzie kursujące do dzisiaj – parowozy.

Według dotychczasowych ustaleń walec z Dobronia został wyprodukowany przez francuską firmę Chataignier tuż przed lub zaraz po I wojnie światowej i jest jedną z czterech tego typu maszyn na świecie (produkcji tej firmy). Jedna znajduje się we Francji, jedna w Anglii, jedna w Belgii (jako jedyna przywrócona do stanu pełnej sprawności technicznej kosztem 4 tysięcy roboczogodzin) i ostatnia w Dobroniu.

Posiadany przez GDDKiA walec przyjechał do Polski najprawdopodobniej z Niemiec jako forma reparacji wojennych. Po wojnie pracował między innymi przy ubijaniu kamieni i zagęszczaniu kruszywa na budowie trasy Łódź – Sieradz (stary przebieg DK14). Maszynę eksploatowano do lat 60.

Walec pozostanie tzw. zimnym eksponatem, bo jak twierdzą eksperci przywrócenie kotła do stuprocentowej sprawności technicznej wraz z uzyskaniem certyfikatu bezpieczeństwa kosztowałoby ok. 300 tys. zł.

W lutym napisaliśmy, że dobroński walec nie jest wcale, jak podawało GDDKiA unikatem w skali Polski, bo na Śląsku stacjonuje sprawny walec parowy zbudowany w 1930 roku przez inną firmę. Maszyna jest własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska. Wiadomość została też potwierdzona przez Juliana Sobalę, właściciela firmy “Remasz”, a Paweł Bijata z leflane.pl odnalazł pojazd w Muzeum Techniki w Jaworzynie Śląskiej.

(Fot. GDDKiA)