Prawo bliżej Ciebie: Pomoc prawna z urzędu w sprawie cywilnej

Można wskazać na konkretną osobę, która ma nas reprezentować. Adwokat lub radca prawny, który został ustanowiony z urzędu, ma obowiązek reprezentowania strony aż do prawomocnego zakończenia postępowania.

Każdy, niezależnie od swojej sytuacji materialnej, rodzinnej czy osobistej, ma prawo otrzymać fachową pomocą prawną w sprawie sądowej. Może ona polegać na uzyskaniu pomocy z wyboru, czyli gdy sami wybieramy adwokata i zlecamy mu prowadzenie sprawy za wynagrodzeniem, albo na pomocy z urzędu, gdy z uwagi na naszą sytuację finansową, to sąd wyznacza nam pełnomocnika – tłumaczy adwokat Dawid Zakrzewski.

W sprawie cywilnej pełnomocnikiem z urzędu może być adwokat lub radca prawny. Ustanowienia pełnomocnika z urzędu może domagać się każdy uczestnik postępowania na wszystkich etapach sprawy – nawet jeszcze przed wniesieniem pozwu do sądu.

Dla uzyskania pełnomocnika z urzędu konieczne jest złożenie wniosku. Jeżeli sprawa, w której występujemy (na przykład jesteśmy powodem, pozwanym, wnioskodawcą lub uczestnikiem), już się toczy, to wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu składamy do tego sądu, w którym sprawa jest prowadzona. Wniosek może zostać zgłoszony na piśmie (powinniśmy w treści wskazać sygnaturę akt sprawy – to numer, który znajdziemy na piśmie sądowym lub który zostanie nam udzielony w Biurze Obsługi Interesanta danego sądu) lub ustnie do protokołu (np. na rozprawie lub posiedzeniu). Jeżeli sprawa jeszcze nie została wszczęta, a potrzebujemy pomocy prawnej już przy sporządzeniu pozwu lub wniosku, to wówczas wniosek o ustanowienie pełnomocnika należy złożyć do tego sądu, w którym sprawa ma być wytoczona.

Sąd ustanowi pełnomocnika z urzędu, gdy wnoszący wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego ze względu na aktualną sytuację materialną – biorąc pod uwagę jego dochody, zgromadzony majątek (np. oszczędności), sytuację osobistą (np. trudną sytuację zdrowotną) i rodzinną (np. czy ma na swoim utrzymaniu inne osoby). Druga przesłanka to uznanie udziału pełnomocnika z urzędu za potrzebne w sprawie. Chodzi więc o stopień trudności sprawy zarówno pod kątem stanu faktycznego i prawnego, jak i zdolności samodzielnego poradzenia z nią przez wnoszącego o pomoc prawną.

Koniecznym elementem wniosku jest załącznik w postaci „Oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania”. Wzór takiego oświadczenia można pobrać na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (link TUTAJ) albo w biurze obsługi interesanta sądu, w tym Sądu Rejonowego w Pabianicach.

Jeżeli darzymy jakiegoś adwokata lub radcę prawnego szczególnym zaufaniem lub wiemy, że zna on naszą sytuację i będzie w stanie najlepiej poprowadzić naszą sprawę, możemy w takim wypadku wskazać w treści wniosku, że żądamy ustanowienia pełnomocnika z urzędu ze wskazaniem na daną, konkretną osobę.

Po uwzględnieniu wniosku zostaniemy poinformowani korespondencyjnie o wyznaczeniu pełnomocnika wraz z jego danymi teleadresowymi – będziemy wówczas mogli skontaktować się z wskazanym adwokatem lub radcą prawnym i ustalić najważniejsze kwestie dotyczące sprawy.

W wypadku oddalenia przez sąd wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu stronie przysługuje zażalenie na takie postanowienie.

Adwokat lub radca prawny, który został ustanowiony z urzędu, ma co do zasady obowiązek reprezentowania strony aż do prawomocnego zakończenia postępowania. W toku sprawy powinien on zapewnić pomoc prawną poprzez konsultację sprawy z klientem, ustalenie strategii postępowania, sporządzenie odpowiednich pism procesowych oraz udział w rozprawach lub posiedzeniach.

Adwokat Dawid Zakrzewski*

SŁOWNIK WAŻNYCH POJĘĆ

ADWOKAT – osoba wpisana na listę adwokatów, do jego głównych zadań należy świadczenie pomocy prawnej na rzecz innych osób, polegającej przede wszystkim na występowaniu w charakterze pełnomocnika lub obrońcy przed sądami, organami państwowymi lub samorządowymi, w sądzie charakteryzuje go zielony kolor żabotu togi adwokackiej.

*Adwokat Dawid Zakrzewski, pabianiczanin, absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Ukończył aplikację adwokacką przy Izbie Adwokackiej w Łodzi. Kilkuletnie doświadczenie w występowaniu przed sądami, organami państwowymi i samorządowymi obecnie wykorzystuje w ramach własnych kancelarii adwokackich mieszczących w Pabianicach i w Łodzi. W swojej praktyce świadczy pomoc prawną z zakresu prawa karnego, cywilnego i rodzinnego.