Wobec wiedzy IPN tablica zawiera błędy. Czy treść zostanie zmieniona?

Inicjatorzy działali w dobrej wierze, jednak zabrakło pogłębionych badań historycznych.

Gdańska 6: Nie ma dowodów na pochówki przy dawnej siedzibie UB napisaliśmy niedawno. W świetle kwerendy łódzkiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej nie ma bowiem podstaw, by twierdzić, że przy Gdańskiej 6 jest cmentarz zakatowanych przez ubecję. Tymczasem napis na tablicy ufundowanej w 1997 roku przez Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego brzmi: “W tych murach Gestapo a od 1945 roku UB PRL więził i mordował najlepszych synów naszego narodu”.

Doktor Krzysztof Latocha z Wieloosobowego Stanowiska do spraw Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Łodzi podkreślił, że “Osoby, które zmarły w czasie śledztwa w Pabianicach to wyłącznie Niemcy, Volksdeutsche i osoby kolaborujące z okupantem w czasie wojny. Nie są znane natomiast nazwiska jakichkolwiek żołnierzy powojennego podziemia antykomunistycznego, którzy mogli zostać zamordowani w siedzibie PUBP w Pabianicach”. Dodał: Takich nazwisk brakuje również we wspomnieniach żołnierzy działających na tym obszarze po 1945 r. Również związany z Pabianicami historyk Roman Peska nie ustalił, kto miałby zginąć w budynku przy ul. Gdańskiej”.

Niedawno władze Pabianic zmieniły tablice upamiętniającą synagogę, gdyż zawierała błędy faktograficzne. Przedsięwzięcie zbiegło się z obchodami 80. rocznicy likwidacji pabianickiego getta. Czy opisywana tablica także zostanie skorygowana?

Przypomnijmy, że jest jedną z wiszącym na dawnej siedzibie Gestapo i PUBP, która niedawno została sprzedana, a tablice mają zostać wyeksponowane w innym miejscu. Na razie nie wiadomo, gdzie się znajda. Magistrat analizuje różne opcje.

– Przypuszczam, że twórcy projektu tablicy nie prowadzili pogłębionych badań historycznych i działali w dobrej wierze ku upamiętnieniu ofiar okupantów.
W przypadku nie do końca pełnej wiedzy historycznej zawsze można treść tablicy zredagować w taki sposób, żeby z jednej strony nie popełnić błędu faktograficznego, a z drugiej godnie upamiętnić bohaterów, ofiary itp. W przypadku pabianickiej tablicy warto pomyśleć o zmianie także z powodu niefortunnego zwrotu „UB PRL*”, a także dlatego, że współcześnie nazwa „GESTAPO*” bez dookreślenie charakteru tej „instytucji” – co z żalem zauważam jako historyk – znacznej części odbiorców tablicy może nic nie mówić – mówi Bartosz Bijak, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Łodzi.

W ratuszu usłyszeliśmy, że przy okazji przeniesienia tablicy władze Pabianic skonsultują się z IPN, by uzgodnić treść odpowiadającą stanowi faktycznemu.

—————

*Urząd Bezpieczeństwa (UB) to potoczna nazwa pochodzącą od nazewnictwa organów terenowych, czyli urzędów bezpieczeństwa publicznego. Przy obecnej Gdańskiej 6 mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Nie ma organu “UB PRL”.

*Gestapo , skrót od Geheime Staatspolizei (niem. „Tajna Policja Państwowa”) , policja polityczna nazistowskich Niemiec.