Pabianice wzorcowym miastem socjalizmu

Nasze miasto jako pierwsze w regionie zostało docenione przez kierownictwo PZPR.

Dziś 22 lipca. Ten dzień był do 1989 roku Narodowym Świętem Odrodzenia Polski. Upamiętniało ono ogłoszenie Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w 1944 roku.

Nasze miasto miało ogromny wkład w rozwój ruchu robotniczego i budowę PRL. Dlatego też uchwałą Rady Państwa z 22 listopada 1966 roku zostało uhonorowane Orderem Sztandaru Pracy I klasy. Byliśmy pierwszym miastem ziemi łódzkiej, które dostąpiło tego zaszczytu.

O uroczystościach nadania jednego z najwyższych  odznaczeń  państwowego obszernie i barwnie informowało „Życie Pabianic” w styczniowym numerze z 1967. Oto wybrane fragmenty:

„Ulica Traugutta dostąpiła tym razem nie lada zaszczytu. Ona to właśnie stanowiła część trasy, którą w naszym mieście miał przebyć Dostojny Gość – członek Biura Politycznego, przewodniczący Rady Państwa i Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu – tow. EDWARD OCHAB. (…) Skromny domek drewniany przy zbiegu ulic Partyzanckiej i Traugutta stanowił tu w pewnym sensie punkt orientacyjny zwracający na siebie uwagę. Ozdobił go też napis: WITAMY DOSTOJNYCH GOŚCI.

Na przeciwległym narożniku przyciągają wzrok okazale plansze eksponujące plastycznie tak ważne momenty jak XXV–lecie PPR, XXII rocznica Wyzwolenia Pabianic, 1000–lecie Państwa Polskiego. Obok nich widać okazałego orla piastowskiego oraz herbowe korony Pabianic. Już na długo przed oczekiwanym przyjazdem trasa zaczyna się zapełniać mieszkańcami miasta, którzy wyszli na to niezwykle spotkanie. Czekają cierpliwie, mimo niesprzyjającej pogody, co raz to bardziej chłodnych powiewów styczniowego wiatru. Widać co najmniej ze trzy pokolenia pabianiczan. Tych, którzy pamiętają proletariackie batalie z roku 1900 i 1905, ich synów – uczestników strajków z lat 1923-33 oraz wnuków, wzrastających w Polsce Ludowej, o której tamci mogli jedynie marzyć.

Starszy, niski mężczyzna o siwych, wyzierających spod narciarskiej czapki kosmykach włosów, może tkacz … wyraża cicho, jakby sekretnie swoje wrażenia do ucha towarzysza. Młody, w sile wieku, rosły blondyn odpowiada z tym specyficznym westchnięciem, które towarzyszy przejęciu doniosłością chwili: „Tak, to jest naprawdę wielki dzień dla Pabianic”.

Wypowiedział słowa niby zdawkowe lecz zabarwione jakże osobistym akcentem. Licznie zgromadzona młodzież objawiła radość na swój sposób – głośniej, weselej. Uczniowie trzepocą biało-czerwonymi chorągiewkami.

Cała trasa tonie w powiewach flag o barwach narodowych, czerwonych i niebieskich. Widać je na gmachu Szkoły Podstawowej nr 1, widać na budynku „Polany” – nowoczesnej tkalni PZPB. Powiewają na wszystkich domach, wyrastają barwnymi bukietami z metalowych stojaków, wprost na chodnikach. Na udekorowanych lekkich ramkach widnieją podobizny tow. Władysława Gomułki i tow. Edwarda Ochaba.

Mimo zimowego chłodu, ktoś otwiera okno, aby nawet szyby nie odgradzały go od historycznej chwili. Nieopodal orkiestra „Papierni” napełnia ulicę tonami ochoczych marszów, rozgrzewa czekających, potęguje w nich nastrój niezwykłości. Przy zbiegu ulic Traugutta i Armii Czerwonej widać nad jezdnią czerwony transparent „PARTIA NA CZELE NARODU W WALCE O WOLNOŚĆ I SOCJALIZM!”. (…)

Hala przy ulicy Orlej udekorowana odświętnie. Wzdłuż ścian kolorowe plansze, obrazujące dorobek i wartość czynów społecznych wykonanych przez mieszkańców Ziemi Łódzkiej i Pabianic. Po lewej stronie sceny – mapa Polski przecięta napisem: FJN, a po prawej – mapa województwa łódzkiego z herbami poszczególnych miast. W głębi sceny biało-czerwone flagi, a na ich tle piastowski orzeł oraz napis: „1000 lat Państwa Polskiego”. Dookoła pełno kwiatów.

Na sali przed stołem prezydialnym, młodzież Szkoły Podstawowej nr 15 w Pabianicach. Dziewczęta w białych bluzkach z granatowymi kokardami. Chłopcy w granatowych mundurkach. Wszyscy trzymają w dłoniach czerwone i różowe goździki.

Sala wypełniona do ostatniego miejsca. Na uroczystą sesję Wojewódzkiego i Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Rad Narodowych przybyli przedstawiciele wszystkich grup społecznych i zawodów, reprezentujący Ziemię Łódzką. Wśród zebranych znajdują się również delegacje pabianickich zakładów pracy, przedstawiciele organizacji politycznych i społecznych, zasłużeni weterani ruchu robotniczego, radni Miejskiej Rady Narodowej i mieszkańcy naszego miasta.

Na kilka minut przed godziną 16, gorąco witany przez zebranych wchodzi na salę członek Biura Politycznego KC PZPR, Przewodniczący Rady Państwa i Ogólnopolskiego Komitetu FJN – tow. EDWARD OCHAB z towarzyszącymi mu osobami. Dostojnego Gościa prowadzi przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Pabianicach – F. Hemer. Wszyscy wstają z miejsc. Dziewczęta i chłopcy wręczają gościom kwiaty. Zrywają się manifestacyjne oklaski.

Za stołem prezydialnym obok przewodniczącego Rady Państwa – E. OCHABA zasiadają między innymi: członek KC PZPR i wicepremier rządu PRL – ZENON NOWAK, sekretarz OK FJN – M. Marzec, kierownik Wydziału Propagandy i Agitacji KC PZPR – L. Stasiak, minister przemysłu lekkiego – E. Stawiński, przewodniczący Komitetu Pracy i Płac – A. Burski, gospodarze województwa – I sekretarz KW PZPR w Łodzi – S. Jędryszczak i przewodniczący Prezydium Woj. RN w Łodzi – F. Grochalski, I sekretarz KM PZPR w Pabianicach – J. Budziński, sekretarz Prezydium MRN – H. Nowak oraz zasłużony działacz ruchu rewolucyjnego i robotniczego – A. Koziróg z Pabianic.

(…)

Teraz następuje najbardziej doniosły moment uroczystości. Przewodniczący Prezydium MRN w Pabianicach prosi poczet sztandarowy o zajęcie miejsca przed stołem prezydialnym. Sztandar naszego miasta niesie Michał Lipczyński – radny MRN, w towarzystwie Jana Włodarczyka – wicedyrektora „Bawełny” oraz Miłosza Połomskiego – dyrektora Technikum Ekonomicznego. Poczet sztandarowy otaczają – I sekretarz KM PZPR – J. Budziński, sekretarz Prezydium MRN – H. Nowak, przewodniczący MK FJN – K. Rogoziński, zasłużony działacz ruchu rewolucyjnego i robotniczego – A. Koziróg oraz przewodniczący ZM ZMS – Z. Jańczyk.

Przewodniczący Rady Państwa – tow. E. OCHAB dokonuje dekoracji sztandaru Pabianic jednym z najwyższych odznaczeń państwowych – ORDEREM SZTANDARU PRACY I KLASY, a następnie gratuluje i składa życzenia władzom i mieszkańcom naszego miasta. (…)”

Członek Biura Politycznego KC PZPR, Przewodniczący Rady Państwa i Ogólnopolskiego Komitetu FJN tow. Edward Ochab powiedział m.in.: “Towarzyszki i towarzysze, drodzy przyjaciele! W imieniu Komitetu Centralnego PZPR i stronnictw politycznych, w imieniu Rady Państwa i Ogólnopolskiego Komitetu FJN pragnę przekazać naszemu dzisiejszemu solenizantowi – społeczeństwu miasta Pabianic, najlepsze gratulacje w związku ze 150. rocznicą powstania klasy robotniczej i najlepsze życzenia, aby następnego jubileuszu doczekało w dobrym zdrowiu, zwiększając swój wkład w dorobek naszej ojczyzny”.

Dzieje Pabianic – stwierdził m.in. tow. E. Ochab – stanowią ważny rozdział w historii polskiej klasy robotniczej. Mówca przypomniał następnie odległe czasy walk rewolucyjnych, akcentując w nich udział robotników okręgu łódzkiego, robotników Pabianic. Przypomniał działalność Wielkiego Proletariatu, SDKPiL, Lewicy PPS. W okręgu łódzkim, w Pabianicach, robotnicy krwią swoją zapisali wiele kart historii rewolucyjnych zrywów w latach 1905-1907, walk w latach 1915-18. W chronologicznym rejestrze wydarzeń przewodniczący Rady Państwa scharakteryzował wystąpienia rewolucyjne w okresie międzywojennym i podkreślił kierowniczą rolę KPP oraz Rady Delegatów Robotniczych.

Lata manifestacji, strajków, bojkotów, zaświadczone śmiercią wielu towarzyszy, przedstawiają dla nas wielką, historyczną wartość. Tak samo jak lata nieustępliwej walki z hitlerowskim okupantem, kiedy to pod przewodnictwem zawiązanej w 1942 r. PPR postępowe patriotyczne siły narodu wykazały ogromny hart i wiarę w zwycięstwo.

Dziś Pabianice – oświadczył tow. E. Ochab – są dużym, rozwijającym się ośrodkiem przemysłowym. Dziś inne jest oblicze tego miasta. (…)”

***

„Tłumy pabianiczan zebrały się wczesnym wieczorem 14 stycznia br. przed gmachem Prezydium MRN przy ul. Armii Czerwonej 16 , gdzie dokonał się jeden z aktów wielkiej uroczystości. Aktem tym było odsłonięcie tablicy pamiątkowej, która teraz jest już trwałym dokumentem, przypominającym wszystkim o odznaczeniu miasta. (…)

Po odsłonięciu kamiennego dokumentu wicepremier Z. Nowak w serdecznych słowach wyraził uznanie zgromadzonym mieszkańcom Pabianic z okazji tak wybitnego odznaczenia. Złożył też podziękowanie miastu za poważne osiągnięcia i życzył, aby wysokie odznaczenie , o którym ma przypominać odsłonięta tablica, zobowiązywało Pabianice do dokładania nowych cegiełek do budownictwa Polski socjalistycznej.

Po zakończeniu tej krótkiej ceremonii, zebrani mogli odczytać na białym marmurze złocony napis: „Miasto odznaczone w 150. rocznicę powstania klasy robotniczej Orderem Sztandaru Pracy I klasy w uznaniu dla wybitnych zasług Pabianic w rewolucyjnym ruchu robotniczym, za wkład w budownictwo socjalistyczne Polski Ludowej.” Styczeń 1967 r. (tablica na zdjęciu głównym).