Prezydent RP odznaczył działaczy opozycji demokratycznej w PRL. Jest wśród nich trzech pabianiczan.
14 czerwca w sali konferencyjnej Instytutu Europejskiego w Łodzi odbyła się uroczysta gala wręczenia odznaczeń państwowych – Krzyży Wolności i Solidarności.
W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek. Krzyże Wolności i Solidarności otrzymało tego dnia 37 działaczy opozycji demokratycznej. W tym gronie znaleźli się pabianiczanie: Tomasz Stefaniak, Marek Łęcki i Edward Kajzer.
Tomasz Stefaniak (na zdjęciu głównym) w okresie od 1985 do 1987 roku był aktywnym członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów Politechniki Łódzkiej. W ramach pracy w Komisji Uczelnianej NZS redagował, drukował i kolportował „Biuletyn Informacyjny NZS PŁ”. W 1988 włączył się w działania mające na celu reaktywowanie samorządu uczelnianego PŁ, m.in. był jednym z sygnatariuszy listu otwartego do rektora PŁ, brał udział w akcji plakatowej skierowanej przeciw nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, z jego inicjatywy powstało na PŁ koło młodzieżowe KPN. W latach 1985–1989 podlegał inwigilacji ze strony SB. W 1988 r. władze uczelni prowadziły postępowanie wyjaśniające w związku z głoszonymi przez niego poglądami na temat stosunków polsko-sowieckich, utrudniano mu pracę w studenckim radiu „Żak”, a także pozbawiono miejsca w akademiku. Stefaniak to wieloletni szef pabianickiego koła Platformy Obywatelskiej. Z tej funkcji zrezygnował w maju br.
Marek Łęcki przed wprowadzeniem stanu wojennego należał do NSZZ „Solidarność” w miejscu pracy, tj. w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców „Społem” Oddział Produkcji w Łodzi, gdzie pełnił funkcję delegata Sekcji Technicznej w Komisji Zakładowej.
15 grudnia 1981 roku został internowany za rozpowszechnianie w czasie obowiązywania stanu wojennego ulotek sygnowanych przez Zarząd Regionalny NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej oraz osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Sieradzu, a następnie – od 6.01.1982 r. – w OO w Łowiczu, gdzie przebywał do 23.07.1982 roku.
Edward Kajzer był współorganizatorem i uczestnikiem strajku przeprowadzonego w dniach 25-29 VIII 1980 r. w Pabianickich Zakładach Przemysłu Bawełnianego „Pamotex”, gdzie pracował jako mistrz na Wydziale Mechanicznym. Po zakończeniu strajku był współzałożycielem NSZZ „Solidarność” w zakładzie, członkiem Zakładowego Komitetu Założycielskiego, utworzonego w dniu 2 X 1980 r. Włączył się działalność zakładowej „Solidarności”.
W pierwszych minutach po wprowadzeniu stanu wojennego, o godz. 0.15 13 XII 1981 r. został zatrzymany we własnym mieszkaniu i przewieziony do KMMO w Pabianicach, a następnie do KDMO Łódź-Polesie. Jeszcze tej samej nocy, internowano go w ośrodku odosobnienia w ZK w Sieradzu; umieszczono w celi nr 13 i przetrzymywano do 6 I 1982 r., kiedy to został przeniesiony do obozu internowania w ZK Łowicz, do celi nr 106, a później do celi nr 211. Podczas pobytu w ośrodkach internowania uczestniczył w produkcji okolicznościowych kopert pocztowych ze stemplami poczty obozowej. Podczas osadzenia został dwukrotnie pobity za drobne uchybienia dyscyplinarne – nie chciał stawać na baczność. W dniu 6 IV 1982 r., mimo odmowy podpisania deklaracji lojalności, został zwolniony z internowania. W latach 1983-1985 kilkakrotnie przeprowadzano w jego mieszkaniu rewizje. Dwukrotnie był prewencyjnie zatrzymywany na ulicy przed datą świąt i rocznic (22 VII 1983 i 1 V 1984); osadzono go na 24 godz. w areszcie KMMO w Pabianicach. W r. 1985 zwolniono go z pracy w PZPB „Pamotex” jako działacza podziemnej „Solidarności” pod pretekstem reorganizacji w zakładzie.
***
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez parlament Rzeczypospolitej Polskiej 5 sierpnia 2010 r., równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego chlubnych tradycji nawiązuje. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL.
Wcześniej Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali: Marek Chwalewski, Eugeniusz Cieciorowski, Zenon Kuchler, Henryk Marczak, Andrzej Miegoń, Jerzy Łuczak, Wiktor Kubisiak, Sławomir Łuczyński, Marek Błoch, Henryk Garusiński.
O odznaczeniach pisaliśmy TUTAJ, TUTAJ i TUTAJ.
(Fot. Tomasz Stefaniak – Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi; Marek Łęcki – Wiktor Kubisiak; Edward Kajzer – ze zbiorów Henryka Marczaka)
