Ul. EwanGIElicka, czyli gwara mazowiecka w Pabianicach

Literówka w nazwie przystanku.

Przystanek Orla-Ewangelicka, tuż przy skrzyżowaniu nieopodal cmentarza i pływalni, jest popularny – wsiada tu wielu pabianiczan chcących dostać się na targowisko. Wiatę zdobi naklejka z dodatkową, zbędną literą w nazwie.

W publikacji „Gwary polskie. Przewodnik multimedialny” (stworzonej przez Zakład Historii Języka Polskiego i Dialektologii UW oraz Towarzystwo Kultury Języka) czytamy, że wymowa głosek ge, ke jak gie, kie jest charakterystyczna dla dialektu mazowieckiego. Jak zaznacza autorka Justyna Garczyńska, wymowa tych połączeń jest zresztą niekonsekwentna:

„Stan najbliższy językowi ogólnopolskiemu panuje na południowo-zachodnim obszarze Mazowsza, na pozostałej jego części przeważają:
• albo twarde ke, ge, ky, gy, por. kedy, take, kerować, szczeniaky, sroky = kiedy, takie, kierować, szczeniaki, sroki
• albo występują lekko zmiękczone k’, g’, a nawet ch’, por. muchi, nachili = ‘muchy, nachyli
• albo stan występowania twardych spółgłosek tylnojęzykowych jest bardzo niekonsekwentny”.

Wśród innych cech gwary mazowieckiej wyróżnia się m.in stwardnienie m’ w formach zaimkowych mię, mi oraz w końcówce N. lmn. – oczamy, osłamy, ronczkamy = oczami, osłami, rączkami; stwardnienie grupy li w ly – lypa, lyść, malyna, lys = lipa, liść, malina, lis; a także mazurzenie – wymowa spółgłosek sz, ż, cz, dż jak s, z, c, dz np. capka – czapka, lepse – lepsze, mniejsym – mniejszym.

Czytaj ciąg dalszy: “I” zaklejone