Smog zbiera śmiertelne żniwo. Jest ratunek, ale… [WYWIAD]

O pożytkach z geotermii rozmawiamy z Arturem Michalskim, wiceprezesem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Narastający smog powoduje choroby, które prowadzą do śmierci. Korzystanie z odnawialnych źródeł energii to sposób na znaczącą i trwałą poprawę jakości powietrza.

Smog zawiera substancje toksyczne i rakotwórcze. Według danych Unii Europejskiej z jego powodu umiera w Polsce ponad 40 tys. osób rocznie. Od razu odczuwamy nasilenie dolegliwości oddechowych, po jakimś czasie pojawiają się nowotwory, choroby układu oddechowego, naczyniowo-sercowego.

Tymczasem prezydent Grzegorz Mackiewicz nie chce słyszeć o geotermii. Konsekwentnie też nie zgadza się na udział w dyskusji na ten temat, co proponowaliśmy i nadal proponujemy.

Osobista niechęć do kogokolwiek nie wyklucza samodzielnych działań w kierunku geotermii, która oznacza rzeczywistą, a nie częściową czy doraźną poprawę  jakości powietrza. Dlaczego ich nie ma?

Pabianice.tv: Zanieczyszczenie powietrza i coraz bardziej intensywny smog skutecznie nas zatruwa. Upubliczniony w lutym raport NIK nie pozostawia złudzeń. Do 2025 roku zachorowalność na nowotwory wzrośnie o ponad 25% i staną się one wówczas główną przyczyną zgonów w Polsce. Wśród czynników powodujących choroby jest skażenie powietrza. W Pabianicach jego zanieczyszczenie często znacznie przewyższa dopuszczalne normy. Mieszkańcy są zaniepokojeni. Tymczasem prezydent Grzegorz Mackiewicz ma bardzo sceptyczny stosunek do geotermii. Nie chce w ogóle na ten temat rozmawiać…  

Artur Michalski, wiceprezes NFOŚ i GW: – To zaskakujące. Skoro jakość powietrza jest fatalna, to tym bardziej warto rozpocząć działania w celu wykorzystania podziemnych, odnawialnych źródeł energii. Byłem w Pabianicach dwa lata temu, już kiedy był zamknięty pierwszy nabór na odwierty geotermalne, ale potem został ogłoszony kolejny, jednak wniosek stąd nie dotarł. Już wtedy, podczas dyskusji w biurze senatora Macieja Łuczaka dowiedziałem się, że wasz prezydent nie chce iść w kierunku geotermii. W działania na jej rzecz  mocno zaangażował się Krzysztof Ciebiada. Spotkał się ponoć z niezrozumieniem i oporem. Szkoda, gdyż jak wynika z analiz geologów, w okolicach Pabianic powinny być źródła bardzo dobrej jakości. Może nawet lepsze niż pod Sieradzem, gdzie niebawem zaczną się wiercenia, podobnie jak w Sochaczewie, Kole, Szaflarach czy Lądku Zdroju.

Kolejne wnioski są w trakcie analizy i oceny. Niektóre samorządy bardzo żałują, że nie mają dobrych źródeł. Na przykład w Olsztynie jest kłopot, gdyż tam najprawdopodobniej nie będzie gorącej wody i nie będziemy wówczas rekomendować wiercenia. Natomiast w Pabianicach można to zrobić z bardzo dużym prawdopodobieństwem na pełen sukces. Ryzyko żadne, bo dotacja na ten cel dla samorządów jest stuprocentowa.

Czyli?

– Na odwiert badawczy, dotyczący geotermii służącej ogrzewaniu miasta, samorządy mogą dostać pełne finansowanie. Jeśli przyłączamy się do geotermii, to rezygnujemy z nisko emisyjnych źródeł spalania. Domowe kotłownie przestają zatem zatruwać powietrze. Ciepło pochodzi z wnętrza ziemi, więc emisja zanieczyszczeń jest zerowa, nie ma żadnych odpadów spalania. Geotermia, jako odnawialne, czyste źródło energii jest bardzo stabilne, czyli dostępne cały rok, 24 godziny na dobę, niezależnie od pogody. Nie można tego powiedzieć o innych źródłach np. w przypadku wiatraków musi wiać odpowiedni wiatr zaś fotowoltaika jest zależna od siły promieni słonecznych.

Ile mamy w Polsce geotermii?

– Obecnie działa kilkanaście geotermii rozmaitego kalibru. Jedna z największych – Geotermia Podhalańska, która ogrzewa niemal połowę Zakopanego i okolic, stale się rozwija i rozbudowuje, wkrótce  rozszerzy się jeszcze na Nowy Targ i będzie być może dwa razy większa. Geotermie funkcjonują jeszcze np. w Pyrzycach, Mszczonowie, Stargardzie Szczecińskim, Uniejowie czy Poddębicach.

Czy spotkał się Pan z sytuacją taką jak w Pabianicach, że włodarz geotermii nie chce? 

– Spotykam się z pozytywnym odbiorem geotermii i to zazwyczaj burmistrzowie czy prezydenci miast zabiegają o to, by na ich terenie było czyste źródło energii cieplnej. Pytanie brzmi, czy społeczeństwo chce korzystać z odnawialnych źródeł energii. Przecież włodarz jest wybierany przez ludzi i ich reprezentuje. Mogą wybrać takiego, który będzie szedł z duchem czasu. Mogę tylko tyle powiedzieć na ten temat. Nie przekonam takiego włodarza, który jest negatywnie nastawiony.

Może ludzie boją się, że cena ciepła z wnętrza ziemi wzrośnie wobec ceny miejskiego ciepła czy w przeliczeniu na tony węgla spalane w sezonie grzewczym w przydomowych kotłowniach?

– Obawa o wzrost cen jest niczym nieuzasadniona. Trzeba przeliczyć, ile kosztuje inwestycja, sporządzić biznesplan i wówczas wyjdzie koszt przedsięwzięcia. Zaznaczam, że źródła geotermalne to ciepło ziemi, za które nie trzeba płacić tak jak w przypadku węgla, gdzie za każdą tonę wchodzą kolejne opłaty związane z emisją. Akurat teraz, kiedy można dostać fundusze ze środków pomocowych w NFOŚiGW oraz ze środków unijnych, aż żal nie skorzystać z takiej okazji.

Posłużę się jeszcze przykładem Geotermii Podhalańskiej, gdzie inwestycja była bardzo droga, bo powstawała w bardzo trudnych warunkach (teren górski, brak sieci ciepłowniczej, odwiert oddalony od Zakopanego). Niemniej obecnie kolejny rok z rzędu jest obniżana cena ciepła dla odbiorców indywidualnych.

Czy po odwiertach i pozytywnej ekspertyzie samorządy będą mogły liczyć na pozyskanie kwot na infrastrukturę geotermalną? Być może obawa o to, co dalej z odkrytym źródłem, skąd brać pieniądze na budowę instalacji, blokuje niektórych samorządowców… 

– To nie może być argumentem, gdyż – jak wspomniałem – jest on nieprawdziwy. Są fundusze pomocowe na ten cel, unijne i krajowe, w tym dotacyjne. Jeszcze raz podkreślam – należy koniecznie zwrócić uwagę na fakt, że w dłuższej perspektywie tak naprawdę mamy darmowe źródło ciepła. Nie trzeba kupować węgla i wydawać pieniędzy na prace z nim związane. A najważniejsze jest to, że będziemy mieli czyste powietrze, gdyż znacząco zmniejszymy emisję zanieczyszczeń i zmniejszymy smog.

Portal pabianice.tv wielokrotnie pisał o geotermalnych inicjatywach okolicznych samorządów:

https://pabianice.tv/geotermia-wszedzie-ale-nie-u-nas/

https://pabianice.tv/geotermia-czekaja-kolejne-miliony/

https://pabianice.tv/sieradz-tez-stawia-na-geotermie/

https://pabianice.tv/odwierty-geotermalne-15-km-od-nas/

https://pabianice.tv/czy-prezydent-sieradza-przekona-grzegorza-mackiewicza-do-geotermii/

https://pabianice.tv/konstantynow-pelna-para-ku-geotermii/

UWAGA

Do dyskusji zapraszamy na nasz profil FB. Nie chcemy, aby temat stał się areną anonimowych, przedwyborczych przepychanek słownych. Czekamy na rzeczowe argumenty i konkretne pomysły.